Badami

WERSJA POLSKA POD TEKSTEM ANGIELSKIM

One of the temples / Jedna ze świątyń
She looked into our room, while we were discussing what to do, where to go and where not, which places are better to be avoided and which are simply a must. We were sitting with the map on our knees the guide book in hand, analyzing every possible option and eating tasty, tropical bananas, juicy water melon or mangos orange like the sun. It was early in the morning. She was hanging on the window bars, small and gray like an European mouse, and observed us carefully with her little, monkey’s eyes. When finally we saw her, she drew out her hand in beggar’s gesture almost immediately. We answered by imitating eating. She understood it perfectly and started to imitate eating as well, although with a bit of exaggeration and nervous haste in it. She was definitely satisfied to be able to communicate with us. “Yes, yes, this is exactly what I want. I’m hungry, I want to eat.” In life it is usually so: if you won’t clarify certain things at the very beginning, if you won’t definite them precisely and you will let them remain unspecified and unsaid, sooner or later you will face their unexpected consequences, that in most cases you would like to avoid. My Indian experience shows that this truth refers not only to human relations but relations between humans and monkeys as well. What we considered to be a question if she was hungry, she understood as an invitation to feast in our room. To feast freely, without any embarrassment, greedily, tasting everything, dirtying, pouring, wiping legs on our sheet and leaving footprints on the wall.
But we didn’t know it yet, relaxed and glad we left our room for a day long trekking to the wonderful temple of Mahakuta…the monkey’s disaster what just about to come.
All this happened in Badami, in Karnataka. A little village – town between Bijapur and Hampi. It is not a popular travelers stop, proof: just two, quite empty hotels. We arrived here early in the morning with a direct night bus from Bangalore. We were the only passengers when the bus arrived to its final destination. It was 6 am, the sun was rising, I got out of the bus carrying my backpack and I fell in love. I fell in love with Badami instantly, from the very first sight.

The tank/ Zbiornik wodny

Mother and daughter drying sarees/ Matka i córka suszą sari

After a long travel in India many people like take rest for a couple of days on the beaches of Goa just before returning home. We were taking rest in Badami in the shadow of giant, red rocks. We were sitting at the bank of a water tank surrounded by stairs, a tank older than many European cities and bigger than a football field. We were taking rest listening to the never ending rhythm of soaped clothes hit on rocks, this is just the way India wash: with the hands of its women and girls, in big and small water tanks, in rivers and brooks. In the same water people bath together with animals every morning, in the same water they wash their dishes. Water is just to precious to be wasted on washing machines, dishwashers or bathtubs.
We were taking rest looking at giant red rocks and temples built centuries ago on their top, in their hearts (cave temples) and humbly at their feet.
Every evening we were walking in the lanes of a spontaneously appearing market, chaotic and not planed, which lighted up with uncountable candles and olive lamps each time when the electricity was cut (that means often).
It may sounds pompous, romantic and unbearably sentimental to some you, but I will take that risk and say it: somewhere in those little market lanes, or maybe between those red rocks which surround Badami, India has definitely stolen my heart.
From Badami to Mahakuta temple is 6 kms. 6 kilometers of stony route through desert; little, almost invisible paths through fields and eucalyptus groves in the burning sun and perfect silence.
Silence in India is really something exotic, as well as solitude and good coffee.
We came back to Badami for the sunset. It was breathtaking. Indian sun is magic. At sunrise and sunset the world is different. The colors are so intensive, so warm, that you’ve got the impression that they are simply unreal. You’ve go the impression that you can dip or sink in them. Like touched with a magic wand the dirt disappears from the streets, earthen little homes looks like palaces, and damaged buildings are hidden behind cascades of green falling from the trees like water.
On the way back I’ve got just one dream, one single wish – the juicy water melon that we left in our hotel room. After a day long walk under the merciless sun, in the desert, is there anything more that you can dream about?

OFFCIAL REPPORT FROM MONKEY’S DISASTER

1. Water melon eaten, its skin spread all over the room
2. Sugar partially consumed, spread here and there, together with spices ( supposed to be taken home as gifts) and water melon juice form shriveled pulp on the floor.
3. Organized ants convoys are taking to an unknown place all what the monkey didn’t want to eat any more
4. Garbage bag torn, rubbish dispersed with anger and disappointment
5. Our clothes taken off backpacks.
6. Mosquito net over the bed torn, on the sheet in some places, little footprints

We took one hour to clean all this mess. An analysis of all traces showed, without any doubt, that the monkey entered our room by the ventilation hole just over the door. The window in our room was closed, protected with a mosquito net and bars, the one on the corridor widely open to the streets full of little, hairy, smart criminals.

Woman carying water/ Kobieta niosąca wodę

In Badami, almost in the front of the bus station, is the only restaurant in town which offers something more than just masala dosa (delicious thing by the way). Like in thousands similar places in India, children work here. Two boys 8 or 10 years old, from early morning to late evening, day after day, serve, clean and wash dishes. In India maturity comes quickly and childhood is a luxury given to few. In India you can see children working everywhere, carrying bags on railways stations, guiding tourists, serving guests in restaurants and food stalls in the streets, cleaning hotel rooms, tailoring… Children, and especially boys, work for the daily bread of their families just like their fathers and brothers. Precocious maturity is a gift that they receive together with poverty.

That evening the restaurant was full and we hardly found a free table for two. This evening the restaurant was full of children, lots of children. But they were different with their nice, trendy clothes, smiling faces, well nourished bodies. They came here for a school holyday with a comfortable bus and stayed in a elegant hotel. This evening children served children. The poor children were bringing another portion of rice or dhal or water whenever they were asked for it by the rich children. I saw the poor children cleaning tables of the rich children. It was worse than all poverty seen everyday on the street, worse than hunger, homelessness and lameness.
Stolen childhood is to me the worse crime of humanity.

POLSKI

Badami

Kiedy zajrzała do naszego pokoju dyskutowaliśmy właśnie nad tym, co robić, a czego nie robić, gdzie jechać, a co ominąć, przy czym się upierać, a z czego bez żalu zrezygnować. Siedzieliśmy z mapą na kolanach, z przewodnikiem w ręku, przegryzając kolejne opcje tropikalnym, słodziutkim bananem, soczystym arbuzem lub mango pomarańczowym jak słońce. Był wczesny ranek. Kurczowo uczepiona okiennej kraty, nieduża, szara zupełnie jak polska myszka, przyglądała się nam z zaciekawieniem swoimi bystrymi, małpimi oczkami. Gdy ją dostrzegliśmy od razu wyciągnęła do nas łapkę w geście prośby. Odpowiedzieliśmy gestem naśladującym jedzenie. Zrozumiała nas doskonale, natychmiast wykonała ten sam gest kilkakrotnie, z pewną nawet przesadą i nadgorliwością, wyraźnie zadowolona z faktu, że zdołała się z nami porozumieć. „Tak, tak, tego właśnie chcę. Chcę jeść, jestem głodna.”
Tak to jednak zwykle bywa, że jeśli nie wyjaśni się spraw do końca już na samym początku, nie określi się ich jasno czarno na białym i pozwoli im się tkwić w tym niedopowiedzeniu i niesprecyzowaniu to, prędzej czy później odbiją się czkawką. Jak wskazuje doświadczenie jest to powszechna zasada nie tylko w relacjach międzyludzkich, ale najwyraźniej także ludzko-małpich. I tak oto to, co my uznaliśmy za pytanie o to czy jest głodna, ona, jak się później okazało, zrozumiała jako otwarte zaproszenie do ucztowania w naszym pokoju. Ucztowania dowolnego, bez skrępowania, łapczywego, pozbawionego umiaru, częstowania się czym popadnie, próbowania wszystkiego, brudzenia, wylewania, wycierania łapek w pościel i zostawiania śladów na ścianie... Nie spodziewając się zupełnie tej nadciągającej nieuchronnie małpiej katastrofy, wyruszyliśmy na całodzienny trekking do świątyni w Mahakuta.

A rzecz działa się w Badami, w stanie Karnataka. Małej mieścinko-wiosce między Bijapurem a Hampi. Niewielu podróżników tu dociera, czego świadectwem jest świecąca pustkami baza hotelowa w liczbie sztuk 2. Dotarliśmy do Badami o świcie bezpośrednim autobusem z Bangalore. Na docelowej stacji byliśmy ostatnimi pasażerami. Była 6 rano, słońce wschodziło, wysiadłam ciągnąc za sobą plecak i zakochałam z miejsca. Badami to była miłość od pierwszego wejrzenia, miłość która zwala z nóg i obezwładnia zupełnie i niespodziewanie.
Niektórzy jeżdżą wypoczywać po trudach wielotygodniowego podróżowania w cieniu palm na plażach Goa, a my odpoczywaliśmy w Badami w cieniu potężnych, czerwonych głazów. Siedzieliśmy nad zbiornikiem wodnym otoczonym ze wszystkich stron stromymi schodami, zbiornikiem starszym niż Kraków i większym niż boisko piłkarskie. Odpoczywaliśmy wsłuchując się w miarowy, rytmiczny i nieustający dźwięk uderzania namoczoną i namydloną bielizną o kamienie, bo tak właśnie piorą Indie: rękoma kobiet i dziewczynek, w wielkich i małych wodnych zbiornikach, w rzekach i strumykach. W tej samej wodzie ludzie i zwierzęta kąpią się każdego ranka, w tej samej wodzie zmywa się naczynia po posiłku. Wody się nie marnuje na pranie w pralce, zmywanie w zmywarce i kąpiele w wannie.
Odpoczywaliśmy wpatrując się w potężne czerwone skały, na świątynie wybudowane przed stuleciami u ich stóp, na ich grzbiecie, wykradzione ich wnętrzu.

Temples on rocks/ Świątynie na skałach

Women washing clothes in the ancient water tank/ Kobiety piorące w starożytnym zbiorniku wodnym

Odpoczywaliśmy spacerując wieczorem po powstającym spontanicznie, w wąskich uliczkach miasteczka targu, targu improwizowanym, trochę chaotycznym, niezaplanowanym, który gdy tylko wyłączano prąd (co nie było rzadkością) natychmiast rozświetlał się nastrojowym światłem świec i lampek oliwnych.
A niech i zabrzmi to pompatycznie, pomyślicie może nawet „co to znowu za nieznośny romantyzm!” lub „Boże broń, jakie to niestrawnie sentymentalne!”, podejmę jednak to ryzyko i powiem: tam gdzieś w tych uliczkach, a może wśród tych czerwonych, otaczających Badami skał, Indie ostatecznie skradły mi moje serce.

Z Badami do wspaniałej świątyni w Mahakuta jest 6 km. 6 kilometrów kamiennego traktu wśród pustynnego krajobrazu, wąskich ledwie zauważalnych ścieżek przez pola, gajów eukaliptusowych, w promieniach palącego słońca i w prawie niczym niezmąconej ciszy. Cisza w Indiach to prawdziwa egzotyka, dobro równie niedostępne co samotność i porządna kawa. Wsłuchiwaliśmy się więc w tę ciszę łapczywie. Ze względu na nią zdecydowaliśmy się wrócić tą samą drogą, chociaż upał doskwierał i zmęczenie dawało się powoli we znaki. Gdy wracaliśmy widok Badami skąpanego w promieniach zachodzącego, indyjskiego słońca po prostu zapierał dech w piersiach. Indyjskie słońce ma w sobie coś niezwykłego, jakąś moc magiczną. O wschodzie i o zachodzie świat wygląda inaczej, kolory są tak intensywne, tak ciepłe, że wydają się wręcz nierealne. Ma się wrażenie, że można się w nich zanurzyć, pogrążyć, zatonąć. Jak za dotknięciem różdżki znika brud ulicy, gliniane lepianki wyglądają pięknie jak pałace, a odrapane budynki giną wśród spływającej kaskadami z drzew, soczystej zieleni.
Przez całą drogę powrotną w głowie mam jedno marzenie, marzenie o soczystym arbuzie, który zostawiliśmy w hotelu. Czy po prawie całym dniu marszu na pełnym słońcu, drogą wijącą się przez pustynię można wyobrazić sobie coś wspanialszego niż chrupiący, pyszny arbuz? ...

PROTOKÓŁ Z MIEJSCA MAŁPIEJ ZBRODNI

1. Arbuz w całości zjedzony, skóra rozszarpana na kawałki i porozrzucana niedbale po pokoju

2. Cukier częściowo skonsumowany, a częściowo rozsypany po podłodze podobnie jak przyprawy kupione z myślą o zbliżającym się powrocie do Polski, wszystko to zmieszane z sokiem arbuzowym tworzy na podłodze zeschniętą breję.

3. Zorganizowane konwoje mrówek transportują resztki małpiej uczty w niewiadome miejsce.

4. Worek ze śmieciami podarty, zawartość porozrzucana po całym pokoju, jakby z pewną wściekłością i niezadowoleniem.

5. Ciuchy powyciągane z plecaków.

6. Moskitiera nad łóżkiem rozerwana, na prześcieradle, gdzieniegdzie, ślady małpich stópek.

Sprzątanie i usuwanie szkód trwało ponad godzinę. Po wnikliwym śledztwie, analizując dowody i ślady pozostawione przez nieproszonego, małpiego gościa, ustalono, że małpa dostała się do pokoju przez otwór wentylacyjny nad drzwiami. Jako, że okno w pokoju było zakratowane, opatrzone moskitierą i dobrze zamknięte, natomiast to na hotelowym korytarzu otwarte gościnnie, na oścież, prosto na ulicę, na której roi się tutaj od zbrodniczego małpiego elementu. Ślady małpich stóp na ścianie, upapranych w arbuzowym soku, nie pozostawiły śledczym najmniejszych wątpliwości, którędy do pokoju wtargnął ten sprytny, włochaty intruz...

Kids/ Dzieci

W Badami, prawie naprzeciwko dworca autobusowego, jest jedyna w miasteczku restauracja, która w swoim menu ma więcej niż dwie pozycje. Jak w tysiącach podobnych miejsc w Indiach, pracują tu dzieci. Dwóch chłopców w wieku 8, może 10 lat, od rana do wieczora, dzień po dniu, energicznie uwija się przy stolikach, przyjmuje i roznosi zamówienia, zbiera i myje brudne naczynia, przeciera stoły. W Indiach dojrzałość przychodzi szybko, a dzieciństwo jest luksusem danym niewielu. Dzieci w Indiach pracują wszędzie. Są tragarzami, przewodnikami dla przybywających z Europy turystów, sprzedają herbatę w pociągach, pracują w hotelach, restauracjach i ulicznych garkuchniach, są pucybutami, sprzątaczami, krawcami... Dzieci, a w szczególności chłopcy, pracują na utrzymanie rodziny podobnie jak ich ojcowie i bracia. Przedwczesna dojrzałość jest dziedziczna, to podarunek, który dostaje się od losu wraz z biedą.
Był upalny wieczór, gdy wybraliśmy się na kolację. W restauracji, która zwykle świeci pustkami – niespotykany tłum. Z trudem znajdujemy ostatnie dwa wolne miejsca. Wokół nas dzieci, mnóstwo dzieci. Są to jednak dzieci modnie ubrane, wesołe, dobrze odżywione, wygłupiające się beztrosko, dzieci z tak zwanych „dobrych” domów, gdzie niczego nie brakuje, dzieci ludzi zamożnych, umiejące czytać i pisać, które przyjechały tu na szkolną wycieczkę. Tego wieczora patrzyłam jak dzieci biedne – czytaj społecznie gorsze, naznaczone swoją biedą jak stygmatem, usługują dzieciom bogatym – czytaj społecznie wyróżnionym, lepszym, należącym do innego świata. Patrzyłam jak przynoszą im wodę, podają talerze, jak sprzątają wkoło ich stołów, jak biegną z dokładką ryżu na każde ich zawołanie. Był to widok być może bardziej okrutny niż cała nędza i bieda indyjskiej ulicy, którą widzi się tutaj na co dzień. Bardziej okrutny niż głód, bezdomność i okaleczenie.
Największą zbrodnią ludzkości, jej największą hańbą jest zabieranie dzieciom ich marzeń, okradanie ich z dzieciństwa i wciąganie ich w rzeczywistość sztucznych i niezrozumiałych, społecznych podziałów, w rzeczywistość różnic, które oddalają, ograniczają i stygmatyzują często na całe życie. Ekonomiczny porządek świata, z którego jesteśmy tak dumni, którym szczycimy się jako najwspanialszym owocem demokracji, postępu i cywilizacji sprawia, że każdego dnia miliony dzieci w Azji, Afryce i Ameryce Południowej, by ustrzec siebie i swoich bliskich od głodu, ciężko, fizycznie pracuje. W moich oczach oto największy wyrzut sumienia całej ludzkości.